Met een vruchtbaarheidsonderzoek proberen we de oorzaak van het uitblijven van een zwangerschap te achterhalen en kunnen we vervolgens een behandelplan bepalen.
Wanneer een zwangerschap uitblijft ondanks jullie actieve kinderwens en een jaar lang regelmatig onbeschermd vrijen, kun jullie een vruchtbaarheidsonderzoek laten doen. Met dit onderzoek brengen we in kaart wat de oorzaak is van een uitblijvende zwangerschap. Een vruchtbaarheidsonderzoek is de eerste stap richting duidelijkheid en eventuele ondersteuning bij het zwanger worden door middel van een fertiliteitsbehandeling.
Een vruchtbaarheidsonderzoek wordt ook wel een oriënterend fertiliteits onderzoek (OFO) genoemd.
Voorafgaand aan het eerste bezoek ontvangen jij en je mogelijke partner een uitgebreide vragenlijst¹, zodat het gesprek door de arts kan worden voorbereid. De antwoorden worden meegenomen in de anamnese.
De arts bespreekt samen met jou en je eventuele partner vragen over de algemene gezondheid, leefstijl, psychologische en emotionele gezondheid, medische voorgeschiedenis, seksleven, medicijngebruik, en erfelijkheid (zoals mogelijke vruchtbaarheidsproblemen binnen de familie).
Vrouwen: Bij vrouwen wordt aanvullend gevraagd naar het verloop van de menstruatiecyclus, eerdere gynaecologische problemen, seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) en eventuele buikoperaties. Eventuele eerdere zwangerschappen, bevallingen en de duur van de kinderwens worden besproken. Eventuele problemen met gemeenschap kunnen in vertrouwen met de behandelaar worden gedeeld.
Mannen: De (eventuele) mannelijke partner krijgt aanvullende vragen over bijvoorbeeld eerdere (lies)operaties, het indalen van de testikels, bijbalontstekingen, spataderen, soa’s en de uitslag van een mogelijk eerder uitgevoerd sperma-onderzoek.
¹Bij Nij Clinics werken we met vragenlijsten (anameseformulieren). Wij vragen je enige tijd vóór de intake een vragenlijst digitaal in te vullen en toe te sturen. Bij het eerste bezoek (intake) zijn deze gegevens door de arts bestudeerd en dienen als input voor het gesprek. Het toesturen kan per kliniek verschillen. Je zal na aanmelding op de hoogte worden gebracht hoe je dit kan toesturen.
Bloedonderzoek kan helpen bij het vaststellen van de oorzaak van een uitblijvende zwangerschap. Op basis van de anamnese kan de arts aangeven of en welke bloedwaarden bepaald moeten worden. Bloedprikken kan in onze kliniek plaatsvinden en gebeurd vaak na het gesprek (door een verpleegkundige), of op een nader bepaalde dag in je cyclus op instructies van de arts.
Heb je elders bloed laten prikken, bijvoorbeeld via de huisarts of bij een eerdere behandelaar, dan ontvangen we ook graag de uitslagen hiervan. Eén of meerdere van de volgende bepalingen komen het meeste voor na intake: CAT, TSH, AMH, FSH, LH, Oestrogeen, Progesteron, Prolactine.
Uitslagen
De uitslagen van het bloedonderzoek bespreken we met je in het tweede gesprek. Samen met de uitslagen van de andere onderzoeken geeft dit een compleet beeld, waarna besloten wordt of en welke fertiliteitsbehandeling het beste past. Soms is er op basis van het bloedonderzoek vervolgonderzoek nodig. Het kan gebeuren dat er nog een keer bloedonderzoek nodig is, dat er een foam-echo gedaan moet worden of dat er verwezen moet worden naar een andere specialist.
Tijdens het vruchtbaarheidsonderzoek krijg je een vaginale echoscopie (inwendige echo). Hiermee bekijkt de arts je baarmoeder en eierstokken. Het maakt voor deze echo tijdens de intake niet uit op welke cyclusdag je zit. Ook als je menstrueert, geeft dit niet. De echo is niet pijnlijk en gebruikt veilige, hoogfrequente geluidsgolven om beelden te maken.
De arts brengt een smalle echokop voorzichtig in de vagina. Het onderzoek verloopt het prettigst als je blaas leeg is. De arts bekijkt je baarmoederslijmvlies en zichtbare follikelvoorraad (AFC) in je eierstokken. Daarnaast kijkt de arts of er afwijkingen zijn, zoals een cyste, myoom of poliep. Dit algehele beeld helpt bij het beoordelen van je vruchtbaarheid.
Het kan gebeuren dat de arts je bij afwijkende uitslag eerst doorverwijst naar een gynaecoloog elders voor nader onderzoek, alvorens er indicatie gegeven wordt voor een fertiliteitsbehandeling. Of soms blijkt uit de anamnese dat aanvullend beeldonderzoek nodig om te kijken of de eileiders open zijn. Dan kan er een zogenaamde foam echo worden gedaan door onze eigen artsen.
Cyclusmonitoring spreken we af als je een afwijkende cyclus hebt. Tijdens de anamnese krijgen we een goed beeld van je vruchtbaarheid, maar soms is er twijfel hoe het komt dat je een afwijkende cyclus hebt. Het monitoren van je menstruatiecyclus geeft ons de mogelijkheid om meerdere aspecten van je cyclus in beeld te brengen, zoals de menstruatie, folliculaire fase, ovulatie, en luteale fase.
De monitoring houdt in dat we met echo’s kijken of er een dominante follikel groeit. Als dit zo is wordt er gekeken of er ook een eisprong volgt. Er zijn over het algemeen meerdere echo’s binnen een cyclus nodig. Als er na drie weken nog geen dominante follikel wordt gezien, wordt de monitoring gestaakt. Op basis van de uitkomsten van de monitoring en de andere onderzoeksuitslagen kan de arts bespreken welke fertiliteitsbehandeling het meest passend is in je situatie.
Wanneer je een mannelijke partner hebt, wordt ook bij hem onderzoek uitgevoerd.
Bij de man is de zaadkwaliteit belangrijk voor de kans op zwanger worden. Dit kan bepaald worden door middel van een semenanalyse ofwel zaadonderzoek. Hiervoor maken we een afspraak bij het laboratorium. Het produceren van het sperma kan thuis of in de kliniek plaatsvinden door masturbatie, waarbij je het sperma in een speciaal potje opvangt.
Indien je het sperma thuis opvangt, is het voor de uitslag het beste dat het sperma op lichaamstemperatuur blijft (bewaar het potje bijvoorbeeld onder je kleding tegen je huid aan). Het potje moet binnen één uur bij het laboratorium worden afgegeven, anders kan het de uitslag nadelig beïnvloeden. Bij de sperma analyse onderzoeken we de aanwezigheid, hoeveelheid en activiteit van de zaadcellen.
Als er (ernstige) afwijkingen worden gevonden, kan er een verwijzing voor vervolgonderzoek nodig zijn. Dit vervolgonderzoek wordt gedaan door een uroloog, gespecialiseerd in andrologie.
De volgende onderzoeken kunnen dan gedaan worden:
Tijdens het beleidsgesprek worden de uitslagen van de onderzoeken met je besproken en zal de arts toelichting geven op de mogelijke behandelmethoden.
Aanvullende onderzoeken
Indien nodig kunnen er nog aanvullende onderzoeken plaatsvinden, zoals onderzoek naar de doorgankelijkheid van de eileiders (foam echo) of herhaling van bloedonderzoek of zaadonderzoek. Het kan ook gebeuren dat je verwezen wordt naar een andere specialist alvorens we fertiliteitsbehandeling kunnen starten.
Het fertiliteitsonderzoek kan langer duren dan jij en jouw partner verwachten: elke stap kost nu eenmaal tijd. Wanneer je vragen hebt, kun je deze met de gynaecoloog of fertiliteitsarts bespreken. Is de belasting van de onderzoeken te groot voor je, bespreek dan met de gynaecoloog of fertiliteitsarts hoe ze stap voor stap in jouw eigen tempo uitgevoerd kunnen worden.
Ja, we bieden mentale support tijdens jouw behandeling. Je kunt zelf een afspraak maken met één van onze psychologen of de medisch maatschappelijk werker. Nij Clinics | Elsendorp heeft daarnaast verpleegkundigen van het team Extra Steun beschikbaar voor ondersteuning.
Wij staan klaar om je te ondersteunen tijdens jouw fertiliteitstraject. Aarzel niet om contact met ons op te nemen als je hier gebruik van wilt maken.
Het is niet mogelijk om één vruchtbaarheidsbehandeling aan te wijzen als de meest succesvolle. Het succes hangt namelijk af van factoren zoals de leeftijd van de vrouw, de kwaliteit van het sperma, de medische voorgeschiedenis en andere persoonlijke omstandigheden. Samen met je behandelend arts wordt gekeken naar de behandeling die in jouw situatie de beste kans op een zwangerschap biedt.